Handhaving op schijnzelfstandigheid zorgt voor onrust: één op de vijf zzp’ers overweegt te stoppen

Kenneth Wijngaarde
18
September
2025
0 leestijd

De hervatte handhaving op schijnzelfstandigheid sinds 1 januari dit jaar zorgt voor onrust bij zzp’ers. Maar liefst 19 procent van hen denkt er hierdoor aan te stoppen als zelfstandige. Dit blijkt uit onderzoek van Bovib, HeadFirst Group, NBBU, PZO, RIM, SoloPartners, Temper en YoungOnes onder bijna 2.300 zzp’ers. Het is voor ruim de helft van de zzp’ers (58%) namelijk onduidelijk of zij volgens de huidige wet- en regelgeving nog mogen en kunnen werken als zelfstandige. Vooral zelfstandigen in de vakgebieden engineering & techniek, onderwijs en management & organisatie missen duidelijkheid. Dat geldt voor respectievelijk 80, 79 en 77 procent.

Onduidelijkheid en twijfels

Daarnaast zorgt de handhaving op schijnzelfstandigheid voor onduidelijkheid bij opdrachtgevers. Hierdoor ontstaat er twijfel over het inhuren van zelfstandigen: twee op de vijf zzp’ers (38%) geven aan hierdoor opdrachten mis te lopen. Zzp’ers met twee tot vijf opdrachtgevers ervaren het vaakst twijfel (43%). Zzp’ers in de zorg (38%) en ICT-branche (37%) ondervinden daarentegen vaker dat hun huidige opdrachtgever hen niet meer wil inhuren.

Aantal opdrachten afgenomen

Drie op de vijf zzp’ers vermoeden of weten zeker dat hun opdrachten als zelfstandige zijn afgenomen als gevolg van de aangescherpte controle door de Belastingdienst (59%). Vooral zelfstandigen uit de vakgebieden ICT (56%), HRM & P&O (53%) en zorg (51%) geven dit aan. Ook zzp’ers met één opdrachtgever (48%) en degenen met twee tot vijf opdrachtgevers (42%) hebben hier last van.

De uitkomsten van het onderzoek maken voor de initiatiefnemers duidelijk dat het des te belangrijker is dat de politiek, beleidsmakers en bedrijven gezamenlijk streven naar een duidelijkere en eerlijke arbeidsmarkt waarin compliance voorop staat. Daarbij moet de balans tussen zelfstandig ondernemerschap en het waarborgen van autonomie behouden blijven. Alleen zo kan er in Nederland een arbeidsmarkt ontstaan die helder, eerlijk en toekomstbestendig is, zowel voor zelfstandigen als voor opdrachtgevers.

Aangeboden alternatieven vaak geen optie voor zzp’ers

Daarnaast geeft vier op de tien zzp’ers aan dat zij door hun opdrachtgever een alternatieve arbeidsvorm aangeboden kregen, zoals loondienst. Toch blijkt dat 82% hier (vooralsnog) niet op is ingegaan. Veel respondenten geven in open antwoorden aan dat zij bewust door willen gaan als zelfstandige, of zelfs liever stoppen dan overstappen. Voor hen is de vrijheid en afwisseling van zelfstandig werk de voornaamste reden om voor deze werkvorm te kiezen. Dit onderstreept dat alternatieven zoals loondienst niet als oplossing worden gezien.

Over het onderzoek

Dit onderzoek is uitgevoerd door Sparkey | Motivaction in opdracht van Bovib, HeadFirst Group, NBBU, PZO, RIM, SoloPartners, Temper en YoungOnes. In totaal namen 2.297 zzp’ers, die bij deze organisaties zijn aangesloten, deel aan het onderzoek. De dataverzameling vond plaats tussen 3 en 27 juni 2025.